Türk müziğinin en önemli isimlerinden Barış Manço, ölümünün 23. yılında anılıyor. 7’den 70’e herkesin sevdiği ve halen müziği dinlenen Barış Manço, tam 23 yıl önce kalp krizi geçirerek aramızdan ayrıldı. Vatandaşlar, Barış Manço’nun ölüm yıl dönümünde sevilen sanatçının hayatını araştırıyor. Peki Barış Manço kimdir? Barış Manço’nun en popüler şarkıları hangileri? İşte Barış Manço’nun tüm hayatı ve merak konusu…
Barış Manço, müziği ve çağın çok ötesindeki fikirleriyle Türkiye’nin en sevilen isimlerinden biriydi. Ölümünün üzerinden 23 yıl geçmesine rağmen Barış Manço’nun müziği hala seviliyor ve dinleniyor. İşte Barış Manço’nun merak edilen hayatı…
Barış Manço kimdir?
Mehmet Barış Manço, 2 Ocak 1943’te Üsküdar Zeynep Kamil Hastanesi’nde doğdu. II. Dünya Savaşı sırasında doğduğu için ailesi ona Mehmet Barış adını vermiştir. Oğlu Doğukan Manço’nun katıldığı bir röportajda, “Babam 1943’te İstanbul’da doğdu ve Türkiye’de ilk adını Barış aldı, aslında ismin babası o. Barış adı 1941’de barış özleminden doğdu. dünya savaşlarından sonra.’ İfadesinde Türkiye’de Barış adlı ilk kişinin babasının, adının ise Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço olduğunu söyledi.
Müzik Hayatı Kafadarlar ile Başladı
1957’de amatör olarak müzikle ilgilenmeye başlayan Manço, 1958’de ilk grubu Kafadarlar’ı kurdu. Ortaokulda kurulan bu grup rock’n roll coverları yaparken Barış Manço ilk bestesini yaptı. Dream Girl bu dönemde Ankara’da küçük bir müzik ödülü kazandı. 19 yaşında çıkardığı bu albümde ‘Twist in USA’ ve ‘The Jet’ adlı İngilizce iki parçaya imza attı.
Bu albümden sonra usta sanatçı, Belçika’da bulunan ağabeyi Savaş Manço’nun yanına giderek bir yıl sonra Belçika Güzel Sanatlar Akademisi’ne kaydoldu. Bu okulda fotoğrafçılık, grafik, tasarım ve iç mimarlık eğitimi alan Manço, gece bekçiliği ve garsonluk yaptı.
Müzikle bağını koparmayan Barış Manço, bir röportajında kendisini şöyle tanımlamıştı:
‘Barış Manço şarkı söylüyor, ikincisi çocuk programı yapıyor, üçüncüsü dünyayı geziyor. Bu toplum beni şarkı söylerken tanıdı, çocuklarla ilgilenirken yeniden tanıdı ve beni dünyayı dolaşıp başkalarından bahseden biri olarak tanıdı. Ben bu dünyaya bir müzisyen olarak doğmadım. Bu benim ilk işim değil. Bu dünyaya niyetimi iletmek için geldiğime inanıyorum. Bu görüşler bazen müzik eşliğinde daha hoş, daha tatlı ve daha güzel olarak algılanır. Bu yüzden bana verilen bu nimeti kullandım.’
Bir süre yabancı müzisyenlerden oluşan ‘Wild Cats’ grubuyla çalışan Manço, biri İngilizce, ikisi Fransızca olmak üzere 45. şarkısını 1964’te kaydetti ve Fransa’da piyasaya sürdü. 12 Ocak 1965’te Paris Olympia Konseri’ni veren sanatçı, 1967’de Mazhar Alanson ve Fuat Güner liderliğindeki ‘Kaygısızlar’ grubuyla ‘Kol Düğmeleri’ni çıkardı.
Kilometre Taşı Dağların Müziği Oldu
Dönemin aranjman modasına tepki gösteren Barış Manço, rock’n roll ve twist tarzında ‘Kızılcık Oldu mu?’, ‘Derule’, ‘Kirpiklerin Ok Ok Eyle’ gibi türküleri seslendirdi. ‘Sychedelic’ müzik akımından etkilenen grup, ‘Ağlayan Değmez Hayat’ şarkısıyla başarıya ulaştı.
‘Altın Plak’ ödülü kazanan bu albümün ardından Barış Manço ve Kaygısızlar Fransa’ya gitti. Burada kayıt çalışmaları yapılmasına rağmen uzun süre albüm çıkmadı ve Kaygısızlar ile yollarını ayıran Barış Manço, 1970 yılında Türkiye’ye döndü.
Sanatçının 1970 yılında bestelediği “Dağlar Dağlar” plağı, kariyerinde bir dönüm noktası oldu ve Manço’ya kariyerindeki tek Platin Plak Ödülü’nü kazandırdı. Dönemin ünlü müzisyenlerinden Cüneyd Orhon’un eşlik ettiği plak kısa sürede 700 bin adet sattı.
Bir dönem ‘Moğollar’ adlı dönemin ünlü müzik gruplarıyla da çalışan Barış Manço, Anadolu turnesi sırasında otobüsüne dinamit atıldı. Manço’nun saçlarının uzun olması nedeniyle gerçekleştirildiği iddia edilen saldırıda sanatçılar yaralanmadı. Müzisyenlerden birinin yabancı uyruklu olduğu gerekçesiyle Antalya’da tutuklu bulunan Barış Manço, ilk duruşmada tahliye oldu.
1976 yılında ‘Barış Manço’ adlı ilk İngilizce albümünü çıkardı. Adını İstanbul’dan Güneydoğu’ya giden trenden alan Kurtalan Ekspres’te Murat Ses, Nur Moray, Celal Güven, Özkan Uğur ve Engin gibi müzisyenler vardı. Yörükoğlu o yılların kadrosunda. Grupta ayrılıklar yaşanırken Manço’nun uzun yıllar birlikte çalışacağı Ahmet Güvenç ve Bahadır Akkuzu Kurtalan Ekspres’e katıldı.
Askerliğini Polatlı ve Amasya’da yedek subay olarak yapan Barış Manço, daha sonra Kurtalan Ekspres ile Anadolu turnelerine çıktı.
İlk yıllarında kısa saçlarıyla sahneye çıkan usta sanatçı, uzun saçları, otantik kıyafetleri, Türkiye’de herkesin hafızasına kazınan bilezik, yüzük ve kemerlerle tasarladığı imajıyla büyük ilgi gördü.
Barış Manço, 1975 yılında ilk LP’si ‘2023’ü çıkardı. Albümde, ‘progressive rock’tan esinlenerek Cumhuriyet’in 100. yılı anısına bestelediği enstrümantal müzik ‘2023’ ve bunun gibi müzikler yer alıyor. ‘Yine Yol Göründü Gurbete’ ve ‘Yol Verin Ağalar Beyler’ beğeni topladı.
Yurtdışında başarılı olmayı hedefleyen Manço, Belçika’ya giderek 1976’da ilk İngilizce albümü ‘Barış Manço’yu çıkardı.
1979 yılında ‘Yeni Bir Gün’ albümünü müzikseverlerin beğenisine sunan sanatçı, ‘Hey’ dergisi tarafından ‘Yılın Erkek Sanatçısı’ ve ‘Yılın Albümü’ ödüllerini aldı. Aynı yıl Anadolu turnesinin tüm gelirini sağır ve dilsiz çocukların eğitimi ve tedavisi için bağışlamış, daha sonra Hollanda, Belçika, İngiltere, Almanya ve Kıbrıs’ta konserler vermiştir.
Japonya Aşığı Oldu
‘Türk televizyonunun ilk gezgini’ olarak da gösterilen Barış Manço, 100. yılı için düzenlenen ‘Türk-Japon dostluğu’ etkinlikleri kapsamında 5 kıtada 140 farklı bölgede yaklaşık 800 bin kilometre yol kat ederek 1990 yılında Japonya’ya gitti. Ertuğrul Fırkateyni’nin Japonya’ya gelişinin yıl dönümü. Büyük bir coşkuyla karşılandı. Konserlerinde Japonca kelimelere de müziğinde yer veren Barış Manço, ‘Min-On Vakfı Yüksek Onur Madalyası’ ile ödüllendirildi. Manço, konser kaydını da ‘Live in Japan’ adıyla burada yayınladı.
Türk dünyasıyla da çok iyi ilişkiler geliştiren usta sanatçıya, Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov tarafından ‘Türkmen vatandaşlığı’ verildi. Belçika ve Fransa da sanatçıyı birçok kez ödüllendirdi.
Cumhuriyetin 100. yıl dönümünü kutlayacağı ilk albümü ‘2023’e adını veren Barış Manço, bir röportajında ”Birkaç hayalim var, 80 yaşımdayken elimde baston var belki. Doğukan kolumda, 2023 yılında onun yardımıyla sahneye çıkacağım ve senfoni orkestrasına sahip olmak en büyük ideallerimden biri.
40’lı yıllarda müzik hayatını anlatıyor. “Yıl” şarkısını besteleyen Barış Manço, bir döneme damgasını vuran şarkıları yeniden düzenleyerek seslendirdi. Daha önce tansiyon sorunu olan sanatçı, 31 Ocak’ı 1 Şubat 1999’a bağlayan gece saat 23.30 sıralarında tansiyonunun ani düşmesi sonucu rahatsızlandı. Ambulansla Kalp ve Damar Cerrahi Merkezi’ne yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
Sanatçının cenazesi, Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen törenin ardından Levent Camii’nden kaldırılarak Kanlıca Mezarlığı’na defnedildi.
40 yıla yaklaşan sanat hayatında 200 besteye imza atan, ulusal ve uluslararası pek çok ödüle layık görülen sanatçının açıklamaları şöyle:
1980’de ‘Altın Orpheus’ Ödülü, 1987’de ‘Belçika Kültür Elçisi’, 1991’de ‘Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı’, ‘Hacettepe Üniversitesi Fahri Doktora ve Japonya Soka Üniversitesi Kültür ve Barış Ödülü’, ‘Belçika Krallığı Leopold Ödülü’ 1992 II Nişanı’ ve ‘Fransız Kültür, Edebiyat ve Sanat Bakanlığı Şövalye Nişanı’, 1994 yılında Kocaeli Üniversitesi Barış Diploması, 1995 yılında Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı’ndan Türkmen vatandaşlığı, 1995 yılında Pamukkale Üniversitesi’nden fahri doktora, ‘Japonya Min-On Vakfı Yüksek 1995’te ‘Gurur’ Madalyası’, 1997’de ‘Belçika Liege Prensliği Fahri Vatandaşlık Beyannamesi’